Network Marketing, Saadet Zinciri mi? Dolandırıcılık mı? Titan mı? Piramit Sistemi mi? Okumayan, sormayan, dinlemeyen herkesin aklında aynı soru, aynı cevap! İşi yanlış tanıtanların, niyeti kötü olanların, kolay yoldan para kazanmak isteyenlerin eylemleri ve bu eylemlerden doğan sonuçlar Network Marketing sektörünün sorunu değildir!
Network Marketing, Türkiye’de dahil olmak üzere bir çok ülke tarafından desteklenen bir ticaret modelidir ve tamamen yasaldır. Burada sorunun muattabı Network Marketing sektörünü kullanan şirketlerdir. Doğru soru şöyle olmalıdır :
-
- A Şirketi yasalara uygun ve işleyişi doğru bir Network Marketing şirketi mi?
Bu soruya doğru cevabı verebilmeniz için bazı tanımları bilmeniz gerekir.
Ponzi Sistemi / Titan / Saadet Zinciri olarak adlandırılan sistemler, insanların yalnızca para vererek üye olduğu ve karşılığında herhangi bir ürün ya da hizmet almadığı, ürün ve hizmet satışı olmayan, sisteme giren kişilerin para kazanabilmelerinin sisteme yeni kişileri dahil etme zorunda oldukları ve üyelik adı altında alınan parayla dönen sistemlerdir. Bu tür yapılar kesinlikle yasal değildir. Kısa yoldan para kazanmak isteyen bazı uyanıkların, uyanık geçinen diğer insanları dolandırdığı yapılardır.
Tarihte bilinen ilk ponzi oyunu, bu sisteme adını veren Charles Ponzi tarafından 1920 yılında gerçekleştirilmiştir. Charles Ponzi, müşterilere ilk kırk beş günde %50, doksan günde ise %100 kazanç vadetmişti. Bu kazançları gören, duyan ve kulaktan kulağa yayanlar sayesinde kısa sürede 10.000 yatırımcıya ulaşmış ve onları posta pullarını kullanarak bir arbitraj karı elde ettiğine inandırmıştı.
Ancak ortada işletilen bir para ve artarak gelen kazançlar hiç bir zaman olmamıştı. Yatırımcılar arasında çıkan bir duyum, herkesin parasını çekmek istemesiyle büyüdü ve aktif bir getiri olmadığı için oyun daha fazla sürdürülemedi. Sonuç olarak sistem kısa sürede çöktü.
Ponzi Sistemleri diğer adı ile Saadet Zinciri kesinlikle yasal değildir ve dolandırıcıların atasıdır. Network Marketing sisteminin işleyiş yapısını kullanarak oluşturulan bu sistemlere sahip şirketler, dünyanın birçok yerinde farklı isimlerle ortaya çıkmış, belirli bir büyüklüğe ulaştıklarında (Örn. 100.000 Üye) ortadan kaybolmuş ve insanları mağdur etmişlerdir.
Örnek – Bir şirket kuruyoruz ve adaylarımıza şunu diyoruz;
“Biz Ağrı’da Uluslararası ABC Holdinge bağlı bir şirketiz ve belediyelerle iş birliği yaparak şehirlere raylı sistemler inşa ediyoruz. Ancak bu proje için yatırım ortakları da arıyoruz. Eğer siz 10.000 TL ile ortak olursanız bu yatırımınız karşılığında her ay düzenli olarak şirketin döner sermayesinden 500 TL size pay verilecektir. Ayrıca bu yatırımı yaptıktan sonra yeni ortaklar bulmamıza yardımcı olursanız, yattığınız yerden daha çok kazanabilirsiniz.”
Bu konuda anlaşmaya vardığımız taktirde; ortaklarımızdan bu projeye yatırım için aldığımız paradan her ay %5’ini yine aynı kişilere “sizin bu ay ki kazancınız” diyerek ödeme yapacağız. Tabii ki bu ödemeler herhangi bir işin yapılmasından dolayı gelen gelir değil, aramıza katılan ortaklardan yatırım için aldığımız yine onların paralarının bir kısmı… Bu süreç bu şekilde 6 ay devam ettiğinde ortaklarımız ödemelerini aldıkları için şirkete karşı güven duygusu oluşmaya başlayacaktır.
Bu güven duygusuna dayanarak yatırımlarına bir 10.000 TL daha eklemek isteyecekler, çevrelerindeki eş-dostlarına bu şirketi iştahla anlatacaklardır. Onların da bu sisteme girmelerini sağlayacaklar ve birlikte daha çok para kazanmak isteyeceklerdir.
Network Marketing, Saadet Zinciri mi? Dolandırıcılık mı? Titan mı? Piramit Sistemi mi? Artık doğru cevabı biliyorsunuz!
Yatırımcı sayısı on binlere ulaştığında veya zaman olarak da birkaç yıl geçtiğinde sistemi kuran kişilerin sırra kadem bastığı dolandırıcılık olayları günümüzde oldukça sık yaşanan Ponzi Sistemi örneğidir.